Trainspotting

Trainspotting, 1996 yılında Danny Boyle tarafından yönetilen ve Irvine Welsh'in yazdığı aynı isimli romandan sinemaya uyarlanan bir filmdir.

Film Edinburgh'da yaşayan bir grup eroin bağımlısı genç ve onların hayatlarından bir pasajı anlatır. Filmin ana karakterlerini oynayan oyuncular; Ewan McGregor (Mark Renton rolünde), Ewen Bremner (Spud Murphy rolünde), Jonny Lee Miller (Sick Boy rolünde), Kevin McKidd (Tommy rolünde), Robert Carlyle (Begbie rolünde) ve Kelly Macdonald (Diane rolünde). Yazar Irvine Welsh'un da filmde, uyuşturucu satıcısı olarak kısa bir rolü vardır.

Senaryo Walsh'ın romanından Johne Hodge tarafından uyarlandı. Film konu olarak uyuşturucu ile alakası olmayan train spotting (demiryolları ve trenlerle alakalı özel ilgiye sahip insanlar) isimli hobiye bir gönderme yapmamaktadır. Filmin adı doğrudan orijinal kitaptaki bir olaya, Begbie ve Renton' nın, Begbie' nin yoksul babasına Leith Merkez tren istasyonunda rastlamalarına dayanmaktadır. Baba onlara (zayıf ama espirili bir şekilde) trainspotting olup olmadıklarını soruyor.

"20’li yaşlardaki Mark Renton ve arkadaş grubunun uyuşturu müptelalığını konu alan film Renton’ın hikayesine odaklanır. Renton hayatta uyuşturucu dışında hiçbir amacı olmayan bir gençtir. Arkadaş grubu da Renton’dan farklı değildir. Tek amaçları daha fazla uyuşturucu almak, partilere katılmak ve gittikleri yerlerde sorun yaratmaktır. Renton her bağımlı gibi uyuşturcuyu bırakmaya defalarca denese de başaramamıştır ve bir gün tekrar bırakmayı dener. Ancak başarılı olamayan adam aksine, bir altın vuruş deneyimiyle de karşı karşıya kalmıştır. Hastaneye kaldırılan Renton, artık daha başka biri olma yolundadır."

Film birçok ülkede uyuşturucuya özendirdiği konusunda tartışmalara yol açmıştır. Filmde Mark Renton ve arkadaşlarının uyuşturucu bağımlılıkları işlenir, konu odağı daha çok Mark Renton olarak kalır. Renton ve arkadaşlarının hayatlarında uyuşturucu dışında bir konu yoktur. Renton defalarca uyuşturucu bırakma deneyiminin ardından bir gün altın vuruşla ölümle burun buruna gelir. Bu deneyimin ardından bambaşka biri olmaya karar verir.

ABD'li senatör Bob Dole filmi daha önce hiç seyretmemiş olduğunu kabul etmesine rağmen, 1996 Amerikan başkanlık seçimi kampanyaları boyunca filmin ahlaki bozukluğunu ve uyuşturucu kullanımını yüceltiğini söyleyerek kötülemiştir. Tüm tartışmalara rağmen, film yaratıcılığı açısından övgüler almış ve aynı yıl içinde En İyi Senaryo Uyarlama dalında Akademi Ödüllerinde aday olarak gösterilmiştir. 1999 yılında film İngiltere' de BFI poll' da onuncu oldu ve 2004 yılında Total Film isimli dergi tarafından tüm zamanların en iyi dördüncü İngiliz filmi olarak gösterilmiştir.

Devam

Boyle Trainspotting devam filmini orijinalinden 10 yıl sonra çekmek istediğini ve bununda Irvine Welsh'in devam romanı olan porn'dan uyarlanacağını söylemişti. Boyle şu anda resmi olarak, orijinal oyuncuların görsel olarak aynı karakterleri tekrar canlandırabilecek kadar yaşlanmalarını bekliyor. Boyle espirili bir şekilde oyuncuların dış görünüşlerine gösterdikleri özenin bu bekleme süresini uzattığını söylüyor.

Diğer versiyonlar

ABD'deki ilk çıkışına kadar, Trainspotting ' in ilk 20 dakikası farklı diyaloglarla yeniden düzenlendi. Güçlü İskoç aksanı ve karakterlerin kullandığı dilden dolayı Amerikan izleyicisinin filmi anlamakta güçlük çekeceği düşünülmüştü. Orijinal diyaloglar 2004 yılında çıkarılan "Director's Cut (Collector's Edition)" DVD'sinde ilk şekliyle kullanıldı.

Sahne uyarlaması

Basımından kısa bir süre sonra kitap sahne için uyarlanmıştı. Sahne versiyonu filmin esinlenmesine yol açmış ve 1990' ların ortasında İngiltere'de turneye çıkmıştı.

Önce Harry Gibson tarafından tiyatroya uyarlanarak İngiltere'de izleyiciyle buluştu. 2006'da Ani Haddeler Pekman tarafından Türkçeye kazandırılan Trainspotting Türkiye'de ilk defa Işıl Kasapoğlu'nun yönetmenliğinde Semaver Kumpanya tarafından sahnelendi. Semaver Kumpanya'nın sahnelediği Transpotting'de Baba Zula müzikleri yaptı, Çıplak Ayaklar Kumpanyası danslarıyla, Nehir Çinkaya sahnede resmettiği resimleriyle oyuna eşlik etti.

Yönetmen: Danny Boyle

Yapımcı:  Andrew Macdonald

Senarist Roman: Irvine Welsh

Uyarlama: John Hodge

Oyuncular:  Ewan McGregor, Jonny Lee Miller, Robert Carlyle, Ewen Bremner, Kevin McKidd, Kelly Macdonald

Müzik: Damon Albarn, Lou Reed, Sleeper, Underworld, Primal Scream, Pulp, Iggy Pop, New Order, Elastica, Leftfield, Brian Eno, Blur, Bedrock ve KYO

Görüntü yönetmeni: Brian Tufano

Kurgu: Masahiro Hirakubo

Dağıtıcı: PolyGram Filmed Entertainment

Türü: Dram, Güldürü, Suç

Renk: Renkli

Çıkış tarihi:  23 Şubat 1996

Süre:  94 dakika

Ülke: Birleşik Krallık

Dil: İngilizce

Bütçe: 3,500,000£

Hasılat: 72,000,000£